Picking mushrooms - เก็บเห็ดในป่าสวีเดน

เรื่องเล่าและข้อแนะนำต่างๆ เกี่ยวกับการเก็บเห็ดให้สนุก อร่อย และปลอดภัยในป่าสวีเดน

วงจรชีวิตของเห็ด

สวัสดีทุกๆ ท่านนะคะ วันนี้มารณรงค์ ขอความร่วมมือพี่น้องไทยที่รักการเก็บเห็ด ทั้งนี้ เพื่อการมีเห็ดให้เก็บกินอย่างยั่งยืนนะคะ

เวลาหาเห็ดก็ไม่ต้องคุ้ยหญ้าหรือมอสออกมาอย่างที่เห็นในรูปหรอกนะคะ หรือถ้าต้องเปิดมันออกมาก็กลบๆ ปิดๆ คืนอย่างเดิมให้ดีๆ ซะ แหวกออกมาได้ก็ต้องกลบไปอย่างเดิมได้

ขอความกรุณาเก็บแบบ "คนสวีเดนที่มีสำนึกรักสิ่งแวดล้อม" น่ะค่ะ

ถ้าทุกๆ คนทำกันแบบนี้หวังแต่ได้ หวังแต่กินอร่อย หวังแต่จะรีบเก็บเอาไปขายทำเงิน ต่อๆ ไปคุณๆ คงไม่มีเห็ดให้เก็บ หรือมีเห็ดให้เก็บน้อยลง
สัตว์ป่าที่หาเก็บเห็ดกินเป็นอาหารก็จะมีอาหารน้อยลง คนเข้าไปแย่งอาหารเค้าแล้ว ยังไปทำลายแหล่งอาหารเค้าอีก มันเป็นลูกโซ่น่ะ

และเมื่อนำอาหารหรือเครื่องดื่มไปกินในป่าแล้ว ก็เก็บขยะออกมาด้วยนะคะ ไม่ต้องทิ้งไว้เป็นที่ระลึกหรอกค่ะ
ถ้าเอาเข้าไปได้ แล้วเอาออกมาทิ้งข้างนอกไม่ได้ ก็อย่าเอาติดตัวไปเลยดีกว่าค่ะ

ฝากด้วยนะคะ ด้วยความปรารถนาดีแด่ตัวคุณเอง ผู้อื่นที่ต้องพึ่งพาอาศัยป่า และเพื่อระบบนิเวศน์ส่วนรวมที่ยั่งยืนค่ะ

ยุ้ยค่ะ

ข้อความด้านล่างนี้พี่ไก่ได้ช่วยอธิบายไว้ค่ะว่าทำไมเห็ดจะน้อยลงหรือไม่มีให้เก็บ...

รู้จักวงจรชีวิตของเห็ดกันก่อน

เห็ดเขามีชีวิตเป็นวง ๆ อยู่ใต้ดิน ใต้กองมอส ในขอนไม้ ในตอไม้ผุพัง วง ๆ แบบนี้เรียกว่าไมซีเลียม mycelium เราเปรียบไมซีเลียมของเห็ดได้กับต้นไม้ทั้งหลาย ต้นกล้วย ต้นส้ม ต้นมะละกอ

วงไมซีเลียมจะเจริญเติบโตแข็งแรง ขยายขนาดใหญ่โตกลายเป็นสิ่งมีชีวิตที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในโลกและอายุยืนที่สุดในโลก (2400 ปี)
http://www.extremescience.com/biggest-living-thing.htm
เมื่อเขาอยู่ในสภาพแวดล้อมที่เหมาะสม เช่น ใต้กองมอสนุ่ม ๆ เย็น ๆ กองใบไม้เน่าเปื่อยผุพัง

เมื่อถึงเวลาเหมาะ วงไมซีเลียมหรือแม่เห็ดก็ออกลูกพรึ่บพรึ่บ

ลูกที่ว่าก็คือดอกเห็ดที่คุณ ๆ ทั้งหลายวี๊ดว๊าย กระตู้วู้ หิ้วตะกร้าออกหาเก็บกันนั่นละ เปรียบเทียบกับต้นไม้ข้างบน ก็คือคุณถือตะกร้าออกไปตัดเครือกล้วย เก็บส้ม สอยมะละกอ

หลังจากเก็บผลไม้จากต้นแม่แล้ว ถ้าเราอยากได้ผลผลิตซ้ำ ๆ อีก เราก็จะทำนุบำรุงต้นแม่เอาไว้ เมื่อต้นแม่สมบูรณ์ดี ก็จะออกลูกชุดใหม่มาให้เราได้เก็บได้กินอีก

เห็ดในรูปนี้คือ Stolt fjällskivling - Macrolepiota procera

แบบเดียวกับเห็ด

เมื่อวงไมซีเลียมสมบูรณ์พูนสุขดี เขาก็ออกดอกเห็ดมาให้เราได้เก็บ เป็นแบบนี้ซ้ำซากทุกปี นี่เป็นคำอธิบายว่าทำไมเราถึงเดินกลับไปเก็บเห็ดในตำแหน่งเดิม ๆ ได้ซ้ำแล้วซ้ำอีกทุกปี ทุกปี

ป้าไก่มีตำแหน่งคันตาเรลอยู่ตรงนู้นนิด ตรงนี้หน่อย KJ บ้าง The Parasol บ้าง ตำแหน่งพวกนี้อุบอิบเอาไว้ไม่บอกใคร ปีหน้าฟ้าใหม่ ถึงเวลาเหมาะควรก็ขับรถไปดูเสียหน่อย ว่าดอกเห็ดโผล่หน้าขึ้นมาหรือยัง

ถ้าคนเก็บ ”ลูก” เห็ด เก็บลูกเห็ดด้วยความเห็นแก่ได้ คุ้ยกองมอสเสียกระจุย รื้อกองใบไม้เน่าจนเละเทะแล้วไม่ปรับสภาพให้กลับมาเป็นอย่างเดิม วงไมซีเลียมหรือต้นเห็ดเขาก็เสียใจค่ะ

เมื่อถูกรื้อคุ้ยกระจุยกระจายจนสิ่งแวดล้อมเปลี่ยนไปแบบตั้งตัวไม่ติด แม่เห็ดที่น้อยใจมาก ๆ ก็แห้งแหง๋แก๋กลั้นใจตายลาโลก ปีหน้าและปีต่อ ๆ ไปก็ไม่มีลูกเห็ดจากวงไมซีเลียมวงนี้ให้เก็บอีกต่อไป หายไปอีกหนึ่งวง

แม่เห็ดบางวงอาจจะถึกบึกบึน ก็คลานกระดื้บกระดื้บไปสร้างวงใหม่ใกล้ ๆ ที่เดิม ที่ ๆ มีสภาพแวดล้อมเหมาะสม แต่มันใช้เวลาค่ะ ปีหน้าแวะไปดู แม่เห็ดอาจจะยังสร้างวงไม่เสร็จ ปีต่อไปก็ยังไม่เสร็จ กี่ปีไม่รู้กว่าจะเสร็จ สรุปว่าไม่มีเห็ดให้เก็บอีกวง

ถ้าเก็บลูกเห็ด ก็ควรจะเก็บกันแบบทะนุถนอม เก็บเฉพาะพอกิน หากจะเก็บมาก ๆ ก็เหลือทิ้งไว้ให้แม่เห็ดบ้างสักสิบเปอร์เซ็นต์ เพราะแม่เห็ดต้องการให้ลูกเห็ดช่วยขยายเผ่าพันธุ์ด้วยการปล่อยสปอร์ สปอร์มันเดินทางทางอากาศ ไปตกในที่ที่เหมาะสมก็กลายร่างเป็นแม่เห็ด-วงไมซีเลียม และออกลูกต่อ ๆ ไปเป็นช่วง ๆ

เก็บลูกเขาไปเก้าสิบเปอร์เซ็นต์แล้ว ก็ช่วยรักษาแม่เห็ดเอาไว้ให้มีสุขภาพดี ๆ

เมื่อรื้อมอส รื้อกองหญ้า กองใบไม้ออกเพื่อคุ้ยหาลูกเห็ดเสร็จแล้วก็จัดการปรับสภาพแวดล้อมให้ใกล้เคียวของเดิม ด้วยการมอสไว้ที่เดิม ทั้งนี้เพื่อช่วยรักษาความชุ่มชื้นให้แม่เห็ด เธอจะได้ไม่ถูกแดดเผาแห้งตายไป ปีหน้าอากาศดี ๆ แม่เห็ดก็ออกลูกมาให้เราได้เก็บ ได้สนุกกันอีก

ไม่ยากไรเลยใช่ป่าว

เห็ดในรูปนี้ คือ Karljohan, stensopp - Boletus edulis

พี่ไก่

5 ต.ค. 2556