Picking mushrooms - เก็บเห็ดในป่าสวีเดน

เรื่องเล่าและข้อแนะนำต่างๆ เกี่ยวกับการเก็บเห็ดให้สนุก อร่อย และปลอดภัยในป่าสวีเดน

คุยกับแก้วกัลยา
ตอน แก้วกัลยาพาเก็บเห็ดกินเห็ด 3

ป้องกันเห็บยังไงตอนออกไปเก็บเห็ด?
ปีนี้เพื่อนที่ทำงานเล่าให้ฟังว่า มีคนนึงพาหมาไปเดินป่า เค้าอยู่แถว Veberöd ทีนี้เห็บมันเยอะ หมาโดนกัดเเยอะ ไปทุกวันๆ ไม่รู้ว่ากี่กัน บ้านเค้าติดป่า ขนหมามันเยอะ หมากระโดดนอนบนโซฟา เห็บก็ไต่เต็มโซฟาเลย หมาอยู่ได้อาทิตย์นึงก็ตาย แต่คนไม่เป็นอะไร ปีนี้เห็บอันตรายเยอะเลย มีพิษ ก่อนเห็ดจะออกหนังสือพิมพ์เค้าเขียนอยู่ว่าปีนี้เห็บอันตราย ไม่ค่อยกล้าเข้าป่าอยู่เหมือนกัน

ก่อนออกจากบ้านไปเก็บเห็ดก็ทาน้ำมันอะไรก็ได้ แขน ขา หน้า คอ ให้ทั่ว แล้วพี่ก็ใส่ถุงน่อง (Leggins) ถุงเท้า กางเกง ใส่เสื้อเข้าในกางเกง และก็ใส่เสื้อแขนยาว เห็บมันชอบกัดตรงที่นิ่ม ๆ ข้อพับ ตรงท้อง ... กลับมาถึงบ้านก็อาบน้ำเปลี่ยนเสื้อผ้าก่อนเลย นี่ก็ได้มาตัวนึงเนี่ย ไปอาบน้ำแล้วเห็นเข้า ก็หยิบออก... เห็บบางตัวเล็กเกินก็หยิบออกไม่ได้นะ ให้ทาน้ำมันก่อนให้มันลื่น ให้เห็นตัวชัดๆ แล้วก็ใช้คีมหนีบออก ดึงออกไปแล้วก็ใช้แอลกอฮอล์เช็ดฆ่าเชื้อโรค บางคนน้ำเหลืองไม่ดี เพื่อนพี่เค้าโดนกัดมาเดือนนึงแล้วยังไม่หายเลย เปื่อย ไปหาหมอ น้ำเหลืองไม่ดีน่ะ หมอให้ฉีดยา

ข้อควรระวังในการเก็บเห็ดในป่า
ป่าไม่ใช่ป่ารก ป่ามันแคบ เราไม่ได้เข้าไปในป่าลึกป่าใหญ่ มีบ้านคนรอบซ้ายขวา ติดถนน ไม่เคยได้ยินหรือเจอเหตุอะไร เลยคิดว่าไม่มีอันตรายอะไร เคยเจอกวางตัวดอกๆ เต็มเลย สัตว์อันตรายที่เคยเจอ ก็หมูป่า เห็นก็วิ่งหนีกันอุตตะหลุด ... มีอยู่ป่านึงหมูป่าเต็มเลย เค้ามีเหล็กล้อมไว้ แต่ก็เข้าไปเก็บเห็ดได้ แต่อันตราย พี่ไม่กล้าเข้ากลัวหมูป่ามันวิ่งชน ป่านั้นคันยูฮัน กับ คันตาเรลเยอะเลย มีคนเค้าเข้าไปเก็บกันอยู่ พี่เคยเข้าไปครั้งนึงมีผู้ชายพาเข้าไป ถือไม้เข้าไปด้วย อันตราย กลัว บางทีหมูวิ่งมาก็หลบ ไม่เอาแล้ว กลัววิ่งไปไหนไม่รอด ช๊อคตาย ไม่ไหวไม่เอา

เคยเดินหลงป่าหรือป่าว?
ไม่เคย ป่าเล็กๆ เลยไม่ค่อยหลง ออกไปทางไหนก็เจอบ้านคน ป่าโล่งด้วย ไม่ทึบ แคบ ราวๆ 20 ไร่ได้มั้งที่ไปเก็บน่ะ ใครไปก็ได้เห็ดมา มีใครไปเก็บแล้วไม่ได้ไม่มี ได้ทุกคน เห็ดมันเยอะ ได้ตลอด

ได้ยินข่าวคนกินเห็ดแล้วตายคิดยังไงบ้าง?
ก็เป็นกรรม กรรมว่าต้องมากินอะไรตาย พอถึงเวลาว่าต้องมากินเห็ดตาย หนีไม่พ้น อายุเท่านี้ วันนี้ ต้องมากินเห็ดตาย กฎแห่งกรรมต้องเชื่อตรงนี้

เก็บเห็ดเยอะๆ แฟนว่าไงบ้าง?
แฟนเค้าก็ไม่ได้ว่าอะไร เค้าไปด้วยแล้วก็นั่งรออยู่ในรถ นั่งฟังเพลง กินขนม ให้ขับรถไปให้ ไปเป็นเพื่อนก็พอแล้ว

ทำไมชอบไปเก็บเห็ด?
มีความสุข ได้บรรยากาศธรรมชาติ ชอบป่าเป็นชีวิตจิตใจ อยู่ได้ตลอด ชอบทุกอย่าง อะไรมีอยู่ในป่าก็เก็บ

พี่ไปเก็บเห็ดมากี่ปีแล้ว? แรกๆ เป็นยังไง หลังๆ มาเป็นยังไง?

เก็บตั้งแต่ปี 2004 ก็ราวๆ 7 ปีได้แล้ว เก็บแรกๆ ก็งมหาเอา เจอแล้วก็ถามแฟนทุกดอกเลยว่าอันไหนกินได้ไม่ได้ หลังๆ เจอเยอะแยะไปหมด เพราะเก็บเป็นแล้ว ฮ่าๆ ๆ ... ไปใหม่ๆ แฟนเดินตามตลอด บอกอันไหนกินได้ไม่ได้ ดมดู แต่หลังๆ เค้าปล่อยให้เก็บเอง เก็บเป็นแล้วก็เก็บใหญ่เลยทีนี้

สมัยก่อนในป่าเห็ด คนไม่ค่อยมี สมัยนี้ 20-30 คนได้มั้ง คนไปเก็บขายกันเยอะเลย คนโปแลนด์บ้าง คนไทยก็เยอะ เค้าเก็บไปขายร้านอาหาร หรือ เพื่อนๆ ที่เค้าสั่งกัน ... ปีนี้ไปเก็บเห็ดก็สาวๆ ไม่ตัดไม่ปัดมันแล้ว เพราะเดี๋ยวไม่ทันกินคนเยอะไปหมด ได้มา 1 ถุงกระดาษอีก้า แล้วก็มาตัดทำความสะอาดที่บ้าน ตัดเสร็จก็มืดค่ำ เหนื่อยแต่ว่าสนุก

เก็บมานานหลายปีแล้วก็ยังสนุกเหมือนเดิม บางป่าก็ขึ้นรถเมล์ไปได้ แต่ส่วนใหญ่ต้องให้แฟนขับรถพาไป ถ้ามีคนพาไปทุกวันก็จะไปทุกวัน เพลิน สนุก เข้าบ้านมาก็หมดแรงสลบไสล ไม่มืดค่ำก็ไม่กลับ ฮ่าๆ ๆ ... ชีวิตนี้มีแต่ป่า ตอนเด็กๆ ชอบไปหาเห็ด เวลาไปเลี้ยงควายในป่าแถวบ้าน ได้ไม่ได้ก็ไป มุดป่าไป สนุกมากๆ เห็ดฟางยิ่งอร่อย มันขึ้นตรงกอข้าวตาย หอมดีด้วย เห็ดงี้วที่ขึ้นตามต้นงิ้วที่ตายแล้ว เห็ดมะม่วง เห็ดกอไผ่ (กอไผ่ที่ตายแล้ว) เอามาแกงอร่อย ... หน้าเห็ดก็นอนไม่หลับ หลับตาก็คิดถึงแต่เห็ด ฮ่าๆ ๆ

เวลาเข้าป่า อะไรไม่ควรทำ
“ขยะ” ไม่สมควรทิ้งในป่า ดูน่าเกลียดมาก จอดรถแล้วอะไรก็โยนทิ้งๆ อย่ามักง่าย ... ทิ้งไว้ข้างๆ ที่จอดรถนั่นล่ะ สัตว์ป่าจะไปกินได้ สงสารมัน กระดาษ ขวดน้ำ พี่ไม่เคยทิ้งเลย แม้กระดาษก็เก็บมาทิ้งที่บ้าน ให้คิดนิดนึงว่าป่าเค้าไม่สกปรกเน๊าะ คนสวีเดนจริงๆ เค้าไม่ทิ้งเลยในป่าน่ะ แฟนของเพื่อนเค้าเป็นคนสวีเดนเข้าป่าไปเก็บเห็ดเห็นขยะก็เก็บมาหมดเลย มาทิ้งที่บ้าน ... เปลือกผลไม้ กล้วย ส้มน่ะทิ้งได้ ย่อยสลายไปได้ ... ช่วยดูแลธรรมชาตินิดนึง แค่ไปลุยป่า หญ้าก็แหลกหมดแล้ว ไงก็ช่วยกันรักษาป่าด้วย ให้เรารักษาธรรมชาติให้คงอยู่ สะอาดหูสะอาดตา เหมือนที่เคยเป็น

และก็ไม่สมควรไปรื้อแผงมอสที่เห็ดมันขึ้นจนกระจัดกระจาย ให้แหวกๆ นิดนึงก็พอ แล้วก็กลบคืนไว้อย่างเดิม พอรื้อทิ้งแล้วเนี่ยปีต่อไปเห็ดก็ไม่ขึ้น รื้อมากองๆ มันก็แห้ง หมดเชื้อ ปีต่อไปก็ไม่มีเห็ดให้เก็บ

ให้ข้อคิดหน่อยค่ะ
ให้ระวังกันนิดนึง อันไหนไม่เคยกินก็ไม่ต้องเก็บ เก็บเฉพาะที่กินได้ เพื่อสุขภาพปากท้อง จะได้มีอายุยืน และเก็บเห็ดได้นานๆ นึกถึงตัวเองไว้ เล่นได้ ดมได้ แต่อย่าไปกิน

สำหรับมือใหม่
ควรไปกับเพื่อนที่รู้ ไปกับคนที่รู้ ไปกับแฟนเค้าเป็นคนสวีเดนศึกษาเก่ง เค้าอาจจะบอกได้เหมือนแฟนพี่นี่แหละ เราก็เรียนรู้ไป ดูจากหนังสือก็ตรง เค้าบอกว่าเป็นยังไง หนังสือเห็ดที่นี่ดีมากเลย พี่ก็ดูมั่ง ไม่ดูมั่ง อันไหนไม่แน่ใจก็ดู ดูแล้วถ้าไม่แน่ใจอีกก็ทิ้ง ... ขยันเข้าป่าหาเห็ดกัน จะได้รสชาติชีวิตอีกแบบนึง

แก้วกัลยา
สิงหาคม 2554